Παιδιά : Παθαίνουν κι' αυτά "ρευματισμούς" !

ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΡΕΥΜΑΤΟΠΑΘΕΙΕΣ

Τι είναι οι «ρευματισμοί» στα παιδιά ;

Στα παιδιά οι «ρευματισμοί» είναι, ακό­μα και στις μέρες μας, ταυτόσημοι με τον ρευματικό πυρετό, δηλ. την ρευματοπά­θεια που ακολουθεί αμυγδαλίτιδα ή φα­ρυγγίτιδα από στρεπτόκοκκο. Στην πραγματικότητα όμως ρευματισμοί δεν είναι μόνο ο ρευματικός πυρετός, που στην εποχή μας, μετά την ανακάλυψη των αντιβιοτικών και μάλιστα της πενι­κιλλίνης, είναι πολύ σπάνιος.

Πόσες μορφές «ρευματισμών» υπάρχουν ;

Έτσι τα παιδιά όπως και οι ενήλικες, μπορεί να πάθουν πολλές και ποικίλες ρευματοπάθειες: Ρευματοειδή αρθρίτι­δα, αγκυλωτική σπονδυλαρθρίτιδα, ερυ­θηματώδη λύκο, ψωριασική αρθροπά­θεια, σκληροδερμία, πολυμυοσίτιδα, κ.α. Ακόμα και διάφορες παθήσεις Π.χ. του αίματος, του εντέρου, κ.ά., αλλά και ιοί, μικρόβια, κ.ά., εκδηλώνονται με την μορ­φή των «ρευματισμών».

Ποια μορφή «ρευματισμών» είναι συχνότερη ;

Η συνηθέστερη όμως μορφή ρευματο­πάθειας στα παιδιά είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα: 1 στα 1.000 παιδιά προσβάλ­λονται απ' αυτήν, σύμφωνα με διεθνείς στατιστικές. Αν αναλογισθεί κανείς ότι στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 1. 700.000 παιδιά ηλικίας 6 μηνών έως 16 ετών, τότε στη χώρα μας πρέπει να υ­πάρχουν περίπου 1.700 παιδιά με ρευμα­τοειδή αρθρίτιδα. Εκτός όμως από την ρευματοειδή αρθρίτιδα, που αποτελεί μια μόνο μορφή ρευματοπάθειας, υπάρ­χουν και άλλες παθήσεις που εκδηλώ­νονται με την μορφή των «ρευματισμών». Έτσι, ένας μεγάλος α­ριθμός παιδιών εξετάζεται ή νοσηλεύε­ται κάθε χρόνο για πολλές και ποικίλες παθήσεις που εκδηλώνονται με συμπτώ­ματα από τις αρθρώσεις, τα οστά ή τα μαλακά μόρια.

Πόσο σοβαρές είναι οι ρευματικές παθήσεις στα παιδιά ;

Η σοβαρότητα των ρευματικών παθή­σεων και ιδίως της ρευματοειδούς αρθρί­τιδας στα παιδιά έγκειται στο ότι, επειδή προσβάλλονται οι αρθρώσεις και τα ο­στά κατά την διάρκεια της ανάπτυξης του σκελετού, προκαλούνται παροδικές ή και μόνιμες παραμορφώσεις των χε­ριών και των ποδιών. Αποτέλεσμα είναι ότι τα παιδιά αυτά δυσκολεύονται να περπατήσουν ή να χρησιμοποιήσουν σω­στά τα δάχτυλα των χεριών, αποκτούν δηλαδή κάποια παροδική ή και μόνιμη α­ναπηρία. Ευτυχώς, στο μεγαλύτερο πο­σοστό, οι παραμορφώσεις αυτές είτε θεραπεύονται από μόνες τους, είτε με την κατάλληλη θεραπεία. Έτσι τα περισσό­τερα παιδιά με ρευματοειδή αρθρίτιδα και ιδιαίτερα εκείνα που έχουν προσβο­λή λίγων μόνο αρθρώσεων, αναπτύσ­σονται κανονικά και ενηλικιώνονται χω­ρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Σ’ ένα μικρό, ευτυχώς, ποσοστό η νόσος είναι σοβαρότερη και χρειάζεται ειδική θεραπευτική αντιμετώπιση, ιδιαίτερα σε περιπτώ­σεις που υπάρχει προσβολή πολλών α­σθενών αλλά και ζωτικών εσωτερικών οργάνων.

Πότε εμφανίζεται η νεανική ρευματοειδής αρθρίτιδα ;

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, ακό­μα και σε παιδιά ηλικίας 6 μηνών. Πριν την ηλικία των 6 μηνών δεν εμφανίζεται, πιθανώς γιατί το παιδί αποκτά αντισώμα­τα από τη μητέρα του που το προφυλασ­σουν από τον κίνδυνο να πάθει ρευματο­ειδή αρθρίτιδα. Συνήθως όμως παρατη­ρείται σε παιδιά ηλικίας 2 – 4 ετών.

Μπορεί να προληφθεί η ρευματοειδής αρθρίτιδα στα παιδιά ;

Το σημαντικότερο μέλημα στη ρευμα­τοειδη αρθρίτιδα της νεανικής ηλικίας πρέπει να είναι η έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη των παραμορφώσεων των αρθρώσεων που μπορεί να προκαλέσει η νόσος. Αρ­κετές όμως φορές η διάγνωση καθυστε­ρεί, είτε γιατί το παιδί δεν μπορεί να πε­ριγράψει τα συμπτώματά του, όπως ο ε­νήλικας, είτε γιατί αυτή καθ” εαυτή η νό­σος του δεν προκαλεί πόνο, είτε γιατί οι γονείς συνήθως δεν δίνουν και μεγάλη σημασία σ” ένα πρησμένο γόνατο ή α­στράγαλο. Το τελευταίο ίσως να οφείλε­ται στο ότι δεν υπάρχει αρκετή ενημέρω­ση τόσο στον ιατρικό, όσο και στον υπό­λοιπο κόσμο. Ακόμα, η πρόληψη των πα­ραμορφώσεων με αναίμακτους τρόπους χρειάζεται ειδικές μεθόδους από κατάλ­ληλα εκπαιδευμένο ιατρικό – παραϊατρι­κό προσωπικό.

Εχουν επιπτώσεις οι ρευματικές παθήσεις στον ψυχισμό του παιδιού ;

Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα του ρευματοπαθούς παιδιού είναι οι επιπτώ­σεις της πάθησής του στον ψυχισμό του. Οι παιδικές ρευματοπάθειες, σαν χρόνια νοσήματα, χρειάζονται θεραπεία για μή­νες ή και χρόνια.

Ετσι, οι τακτικές επα­φές του ρευματοπαθούς παιδιού με γιατρούς ποικίλων ει­δικοτήτων, οι συχνές αιμοληψίες και άλ­λες εξετάσεις, η συνεχής λήψη φαρμό­κων, αλλά, κυρίως η διαπίστωση από το ίδιο το παιδί ότι έχει κάποιο πρόβλημα με την υγεία του ή αναπηρία, του δη­μιουργούν μακροπρόθεσμα δυσάρεστα ψυχολογικά προβλήματα.

Κι εκεί έγκει­ται η βοήθεια του γιατρού:  Να τονώσει το ηθικό του παιδιού, αλλά και των γονέ­ων, με την κατάλληλη ψυχολογική υπο­στήριξη και ενημέρωση πάνω στην πιθα­νή φυσική εξέλιξη της νόσου.

Ακόμα, οι γονείς πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι δεν υπάρχει «μαγικό» φάρμακο που να θεραπεύει οριστικά τις ρευματοπάθειες στο παιδί. Η θεραπεία βασίζεται στην αρ­μονική συνεργασία τους με τον γιατρό, αλλά και στην υπομονή τους και την επι­μονή τους στην σωστή εφαρμονή της φυσιοθεραπείας που χρειάζεται το παιδί να κάνει στο σπίτι.

Ακόμα οι γονείς πρέ­πει να πείσουν το παιδί ότι είναι όπως ό­λα τα άλλα φυσιολονικά παιδιά. Δεν πρέ­πει να το αφήσουν να νοιώσει ότι είναι διαφορετικό, ότι έχει κάποιο είδος ανα­πηρίας, γιατί αυτό θα του δημιουργήσει ψυχικά τραύματα που δύσκολα θεραπεύ­ονται.

Τέλος, δεν πρέπει να «τρέχουν» α­πό τον ένα γιατρό στον άλλο διασταυρώ­νοντας γνώμες και αλλάζοντας θερα­πείες. Μόνο ο ειδικός γιατρός είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τα πολλαπλά προβλήματα που δημιουργούν οι ρευμα­τοπάθειες στο παιδί, με την προϋπόθεση ότι το παρακολουθεί από την αρχή της αρρώστειας του. Πολλοί μη ειδικοί για­τροί, σημαίνει συνήθως και πολλές γνώ­μες, πράγμα που δημιουργεί ανασφα­λεια στους γονείς και κλονίζει την εμπι­στοσύνη τους απέναντι στους γιατρούς.

Δυστυχώς, η γενική εντύπωση που ε­πικρατεί στο κοινό, λόγω κακής πληρο­φόρησης, είναι ότι στην Ελλάδα δεν υ­πάρχουν ειδικοί Παιδο-Ρευματολόγοι. Η αντίληψη αυτή έχει οδηγήσει μεγάλο α­ριθμό ρευματοπαθών παιδιών σε «ειδι­κούς» του Εξωτερικού, με αποτέλεσμα την μεγάλη ταλαιπωρία τους και την δια­φυγή πολύτιμου συναλλάγματος.

Ποια είναι τα αίτια της νεανικής ρευματοειδούς αρθρίτιδας ;

Το αίτιο ή τα αίτια της ρευματοειδούς αρθρίτιδας στα παιδιά, όπως και στους μεγάλους, δεν είναι ακόμα γνωστά. Δεν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις ότι φταίει κάποιος ιός, μικρόβιο ή τροφή. Συ­νήθως στην οικογένεια του ρευματοπα­θούς παιδιού υπάρχει και κάποιο άλλο μέλος που έχει κάποιο είδος ρευματοπά­θειας. Αυτό είναι μια ένδειξη ότι η ρευμα­τοειδής αρθρίτιδα έχει κάποιο γενετικό υπόστρωμα, αλλά δεν υπάρχει κι εδώ α­πόδειξη ότι είναι κληρονομική.​​​​​​​​​​​

Υπάρχει θεραπεία για την νεανική ρευματοειδή αρθρίτιδα ;

Για να γίνει κατά το δυνατόν σωστότε­ρη η αντιμετώπιση των παιδιών με ρευ­ματοειδή αρθρίτιδα χρειάζεται η συνερ­γασία γιατρών πολλών ειδικοτήτων. Επειδή, αρκετά συχνά, η ρευματοειδής αρθρίτιδα προκαλεί, εκτος από την φλεγμονή των αρθρώσεων, φλεγμονή και των ματιών (ιριδοκυκλίτιδα ή ραγοειδίτιδα), χρειάζε­ται τακτική παρακολούθηση από Οφθαλ­μίατρο. Εάν η φλεγμονή του ματιού δεν διαγνωσθεί έγκαιρα και δεν υποβληθεί σε θεραπεία, μπορεί να καταλήξει σε σο­βαρή βλάβη της όρασης, ακόμα και σε τύφλωση. Ακόμα πολλά παιδιά, ιδιαίτερα αυτά που παρουσιάζουν σοβαρές παρα­μορφώσεις των αρθρώσεών τους, χρειά­ζονται τη βοήθεια του Ορθοπεδικού Χει­ρουργού. Επίσης, σημαντική βοήθεια στη θεραπεία προσφέρει και ο φυσικο­θεραπευτής, γιατί η συνεχής, επίμονη φυ­σικοθεραπεία παίζει τον κυριότερο ρολο στη διατήρηση της λειτουργικότητας των αρθρώσεων.

​

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

​

Η αντιμετώπιση των ρευματοπαθών παιδιών μπορεί να γίνει στην Ελλάδα ;

​

Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν ακόμα ε­ξειδικευμένα κέντρα για την σωστότερη αντιμετώπιση των παιδιών με ρευματοει­δή αρθρίτιδα και ειδικά αυτών που έχουν σοβαρά προβλήματα από τις αρθρώσεις τους. Αυτό ίσως να οφείλεται στο ότι η συχνότητα της ρευματοειδούς αρθρίτι­δας και γενικότερα των ρευματοπαθειών είναι μικρή στον παιδικό πληθυσμό, κι έ­τσι δεν έχει ακόμα ευαισθητοποιηθεί η κοινή γνώμη, αλλά και η κρατική μέρι­μνα. Όμως, όπως π.χ. το σπαστικό παιδί, έτσι και το ρευματοπαθές παιδί είναι ά­τομο με ειδικές ανάγκες, γι αυτό και έ­χουμε την υποχρέωση να εξαντλήσουμε κάθε δυνατότητα για να το αποδώσουμε λειτουργικά ικανό στην κοινωνία, κάτι που, άλλωστε, το δικαιούται απόλυτα.